به گزارش روابط عمومي بنیاد معماری انقلاب اسلامی، دکتر عاطفه کرباسی در نشست «بازآفرینی معماری ایرانی در جامعه مدرن»، افزود: اسلامی بودن در معماری یعنی معماری اخلاقی، معماری که ناقض عدالت نباشد و از همه مهمتر آنکه تاکید دارد به ارزش نهادن به طبیعت و تمامی این موارد در کنار بروز بودن در اسلام نکاتی است که در معماری اسلامی باید به آن توجه شود؛ در صورتی که امروز معماری ما تمامی این موارد را زیر پا گذاشته است.
وي ادامه داد: به عنوان مثال در ضوابط معماری امروز جامعه ما نور در نقطه و فضای خاص محدود شده است، حال اگر معماری با خلاقیت قصد داشته باشد نور را وارد بنا کند با قوانین خاصی روبرو می‌شود که مانع خلاقیت در معماری و رشد معماری بومی می‌شود که زایده افکار همین سرزمین است.
این استاد دانشگاه، ضعف رسانه‌ها در معماری را قابل توجه دانست و گفت: رشد سلایق عمومی مردم جامعه در درجه اول بر عهده رسانه‌هاست که متاسفانه با کمی دقت می‌توان پی برد که در اغلب برنامه‌های تلویزیونی و حتی فیلم‌های سینمایی از توجه به معماری غافل هستیم در حالی که این غفلت یعنی ساخت معماری آشفته در اذهان عمومی.
وی ساخت بناها به شمایل ميراث فرهنگي را تنها از سوی نهاد میراث فرهنگی کافی ندانست و مشارکت تمامی ارگان‌ها را در حفظ و مرمت این آثار خواستار شد.
دکتر ساناز افتخارزاده نيز در اين نشست گفت: معماری باید نمایان‌گر هویت باشد؛ اگر به آن مانند شاخص آنچه در کوچه و بازار می‌بینیم و می‌شنویم نگاه کنیم و هویت را از میان کوچه بازار پیدا کنیم، هویت همین می‌شود که امروز در معماری می‌بینیم چراکه هویت، فرهنگ کوچه و بازار نیست بلکه فرهنگ متعالی است که باید برای یک جامعه تعریف شود.
وي افزود: فرهنگ را باید در شاهنامه و شاخص‌های هنری و ادبیات به جا مانده که در تمام دنیا به انواع مختلف از آنها بهره می‌برند جویا شد و در این مسیر از بایدها و نبایدها در تولید آثار هنری کمتر کرد تا بتوان فرهنگی مختص به ایران را ساخت، امروز اتفاقی که در جامعه فرهنگی ما افتاده درست مقابل این بحث است چراکه گروه‌هایی مورد حمایت قرار می‌گیرند که نمی‌توانند تولیدکننده علم و فرهنگ باشند و در راستای آن نمی‌توان معماری شایسته مردم جامعه را عرضه کرد.
نویسنده کتاب «از آشوب ادراک تا شناخت معماری» ادامه داد: این گروه‌ها با وارد کردن قوس‌ها که قسمتی از معماری گذشته است ادعا می‌کنند که معماری را اسلامی کردند در حالی که یک معمار باید باستان‌شناس باشد و بافت تاریخی را بشناسد و مفهوم و معنا را از معماری گذشته با ظاهری امروزی‌تر در جامعه رواج دهد. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که ارگان‌های اداره‌کننده شهر و معماری باید دندان طمع را بکشند تا بتوان در مسیر اصلاح معماری پیش رفت.
بر طبق اين گزارش، پریسا علی‌محمدی عضو هأت علمی دانشگاه آزاد اسلامي نيز نقش معماران را در بروز آشفتگی معماری امروز بسیار مهم دانست و گفت: نباید از یاد برد که مسئوليت قسمتی از این آشفتگی بر عهده خود ما معمارها است که بسیار جای نقد داریم چراکه معماری از لحاظ تئوری و عملی دچار آسیب‌های فراوان شده است لذا باید در این حوزه به بررسی بیشتر پرداخت.
وي خاطرنشان كرد: بهتر است در مفاهیم معماری، به معماری خوب وشایسته که به گذشته وابسته نیست و به دنبال رشد و تعالی هویت در امروز است نگاه کنیم. این فقدان را می‌توان در کتاب‌های معماری به وضوح ديد؛ کتاب‌های امروز معماری هیچ‌گونه نگاه عمیقی به معماری ندارند به گونه‌ای كه یا ترجمه هستند يا بسیار سطحی به مقوله معماری بومی نگریسته‌اند.
وی همچنین داشتن آزادی در معماری را، راز رسیدن به معماری وابسته به افکار ایرانی دانست و گفت: معمار گذشته با آزادی به معماری رسیده بود که آن آزادی با اندیشه و فلسفه آمیخته بود؛ در نتیجه معماری به ظهور رسید که امروز آن معماری افتخاری برای هر ایرانی است. متاسفانه ضعف معماری امروز وابسته به فقدان اندیشه و فلسفه و ضعف زیرساخت‌هایی همانند انسانشناسی و روانشناسی هنر و فلسفه است.
کوروش رفیعی، کارشناس ارشد معماری در ادامه اين نشست، کیفیت و مقاوم‌سازی در ساخت و ساز را امری مهم در سیاست‌گذاری‌های مربوطه دانست و گفت: در همه جای دنیا شاید یک درصد از بناها ارزش معماری دارند و مابقی کاربردی هستند. در این مسیر نباید فراموش کرد که در فضاهای کاربردی نگاه به مقاومت ساختمان‌ها بخصوص در شهری مانند تهران که هر روز خطر زلزله آن را تهدید می‌کند بسیار مهمتر از بحث معماری بناها است؛ از سوی دیگر ما نباید کیفیت را فراموش کنیم چراکه کیفیت است که کمیت را می‌سازد بنابراین ساخت سازه‌های مقاوم باید در راس هر سیاستی در ساخت وساز قرار گیرد.
شهرام گل امینی، سردبیر دوفصلنامه معماری شارستان نيز عدم تولید علم به ویژه علوم انسانی را مهمترین دلیل عقب‌ماندگی معماری در ایران دانست و گفت: در جامعه امروز معماری، در حوزه‌های مختلف باید به تولید علم پرداخت؛ تا زمانی که جامعه‌شناس ما از اصول جامعه‌شناسی غرب بهره ببرد، معماری‌مان نیز به جایی نمی‌رسد.
در پايان اين نشست نيز دکتر امیرمحمد خانی، رئیس بنیاد معماری انقلاب اسلامی گفت: نگاه آزادانه در معماری جای تأمل دارد ولی نباید فراموش کرد که در دوره‌هایي از تاریخ معماری که بسیاری از آثار به جا مانده از آن دوره مورد قبول خاص و عام است محدودیت وجود داشته است؛ همانند ممنوع کردن استفاده از سنگ مرمر در نما که بعدها می‌بینیم روانشناسان آن را به عنوان مصلحت می‌نگرند.
نظر شما